De Album(f)luisteraar

Imke

14 aug 2024

Wat doe je als je het gevoel hebt dat je niet genoeg muziek kent? Je muzieksmaak verbreden natuurlijk!   

In 2022 ben ik afgestudeerd aan het conservatorium. Na het jarenlang beluisteren en analyseren van muziek merkte ik in mezelf en collega’s hetzelfde probleem: er is te veel muziek en te weinig tijd. Er worden dagelijks tussen de 50.000 en 100.000 nieuwe nummers uitgebracht online. Hoe kan je door al die muzikale bomen het bos nog zien? Ik probeerde het in 2018 al een keer te doen: ik wilde elke dag een heel album beluisteren. Ik had vrienden en familie om tips gevraagd en een lijst van 365 albums gemaakt. De genres gingen van metal naar klassiek, van jazz naar techno. Alles was welkom! Hier geef ik wedergeboorte aan dat idee, zodat ik samen met jou als lezer weer eens wat nieuwe muziek kan ontdekken.  

Seventeen Going Under - Sam Fender

Laatst zat ik bij één van onze Stadsreporters bijeenkomsten en vroeg ik of iemand nog een leuk album had om naar te luisteren. Sanne raadde Sam Fender’s 2021 album Seventeen Going Under aan, dus die gaan we vandaag beluisteren! 

Zelf kende ik Sam Fender nog niet, en na een snelle zoektocht op Google was ik verbaasd dat ik nog nooit van hem gehoord had. Hij is een 30-jarige Britse singer-songwriter die heeft gespeeld met artiesten waar ik zelf groot van fan ben (Ben Howard, Declan McKenna, Bear’s Den). Zijn carrière en muzikale succes blijken snel gegaan te zijn, vooral omdat de Britse publieke omroep BBC hem op hun vizier had. Fender kwam zelfs persoonlijk in contact met Elton John, en kreeg de kans om te spelen met gigantische namen als Bob Dylan, Neil Young, The Rolling Stones en The Killers. Ik ben benieuwd! 

Kleine disclaimer: op Spotify staat de Seventeen Going Under deluxe versie van het album, maar ik ga luisteren naar het originele album dat na 11 nummers eindigt, bij The Dying Light. 

Review in 1 zin: hele sterke teksten op muziek die veel fluctueert in sfeer, en een stem die je kippenvel zal geven.  

Algemeen: 

Seventeen Going Under is een goed opgebouwd album met nummers die allemaal op hun eigen manier speciaal zijn. Er zitten natuurlijk wel duidelijke hits in en sommige nummers voelen af en toe wat sloom aan. Fender heeft een mooie stem met een hemels accent. Hij overschreeuwt soms wel, maar dat past ook bij de rauwheid van de tekst. Die ijzersterke teksten zijn mijn favoriete gedeelte van dit hele album. Van politiek geladen naar vreselijk intiem. Er is nauwelijks een nummer waar ik niet een beetje geraakt werd door Fender’s stem in combinatie met de tekst. De muziek is naar mijn mening niet geweldig gemixt, het voelt een beetje als een live album. Niet alle elementen van de muziek komen hierdoor goed tot hun recht. Toch zitten er wel hele gave instrumenten en muzikale keuzes in het album. Het album heeft verschillende soorten sferen die wisselen van nostalgisch naar boos en van intiem naar zomers. Het werkt erg goed samen. Ook al kende ik Sam Fender nog niet, zijn muziek raakt me meteen. Hij heeft er een fan bij gekregen! 

Tracklist: 

Seventeen Going Under is duidelijk de grootste hit van het album. Het is niet alleen benoemd naar het album zelf, maar ook de eerst uitgebrachte single en Fender’s meest beluisterde nummer op Spotify. Het open gitaargeluid en de zomerse sfeer van het nummer komen goed binnen. Het nummer voelt nostalgisch aan, en dat lijkt ook de bedoeling te zijn. Het nummer gaat over hoe het was voor Fender om 17 te zijn. Toch was zijn 17de levensjaar niet zo geweldig als de sfeer van het nummer laat blijken; de gitaarsound en huppelende timing contrasteren de tekst en de daadwerkelijke betekenis achter het nummer. Wanneer je zonder al te veel aandacht naar dit nummer luistert, zul je waarschijnlijk niet door hebben hoe heftig de tekst is. Ik vind het persoonlijk altijd leuk en interessant als een artiest aan de ene kant een muzikaal positieve sfeer kan neerleggen en aan de andere kant juist een hele pakkende en vaak heftige tekst hebben. Het zorgt ervoor dat je de lagen in de muziek aandachtiger weg wil pellen, en er achter wil komen waar de artiest het nou écht over heeft. Het enige wat ik zelf minder vind aan dit nummer, is dat de melodie in de coupletten heel erg op dezelfde twee noten blijft hangen (Eb en Ab voor de geïnteresseerden). Daardoor is het soms wel heel voorspelbaar hoe de melodie zal gaan en wordt het nummer saaier. Toch een erg goed begin, festival-waardig en leuk om mee te zingen. 

Getting Started heeft een melodie die me meteen weer hetzelfde gevoel geeft als Seventeen Going Under. Weer eenzelfde noot die steeds weer herhaalt wordt (F# dit keer), bij dit nummer zelfs tot het eind. Het is niet mijn smaak, maar ik denk dat het wel Fender’s stijl is en dat snap ik ergens ook. Het is daardoor wel catchy en zorgt voor een goed meezinggehalte. Gaaf dat dit nummer vooruit gaat en hij het nu heeft over ‘eighteen’ (18). Ook dit nummer heeft een positieve dans-sfeer muzikaal gezien, met een tekst die wanhopig en verdrietig aanvoelt. Leuk dat er zoveel achtergrondzang in dit nummer zit. Fender’s muziek doet me denken aan andere indie bands die de zomerse festivalsfeer goed over kunnen brengen, zoals Two Door Cinema Club (UK), Inhaler (UK) The Brahms (NL), Nothing But Thieves (UK) en Foster The People (VS). Sam’s stem is trouwens erg mooi, ook al heb ik soms mijn twijfels of hij wel gezond aan het zingen is. Sommige noten lijken meer geschreeuwd dan met een goede techniek gezongen. Ik kan het me voorstellen als hij op een gegeven moment zangproblemen krijgt (vooral met hoeveel hij live speelt). Ik heb geluisterd naar de live versie (ook te vinden op Spotify) van dit nummer, en hij speelt live gelukkig een halve toon lager dan het origineel. Slimme keus, ook al is hij alsnog best vaak onzuiver op deze specifieke live versie. Kan ook liggen aan de dag die hij had natuurlijk. Goed nummer, blijft echt hangen. 

Aye is een politiek geladen nummer, wat ik heel tof vind. Het is fijn om zo’n duidelijk statement te krijgen van een artiest. Blijkbaar is Fender over het algemeen erg politiek (links) uitgesproken en filantropisch ingesteld. Dit nummer legt dus ook vooral de focus op de tekst, die dan ook heel sterk is. Toch vind ik de muziek en het nummer zelf wat minder. De muziek blijft simpel maar voelt ook alsof het nog een soort demo is. De drums komen op een gek moment binnen en het nummer verandert na dat punt muzikaal gezien niet zoveel meer. Sommige lagen in de muziek passen niet goed met de tekst, waardoor de emotie minder hard aankomt. Ook zingt (schreeuwt) Fender aan het eind de hele tijd weer precies dezelfde noot. Het zorgt ervoor dat ik minder goed luister, vooral naar de laatste zinnen die juist zo gaaf en belangrijk zijn. Het voelt steeds alsof het nummer nog heftiger zal gaan worden, of dat er een grote knal komt, maar het blijft een beetje kabbelen. 

Get You Down begint met alleen gitaar, Fender’s zang en een kickdrum. Leuk dat het ook even duurt voordat de hele band speelt. Dit nummer raakt me, het klinkt alsof er veel verdriet in Fender zit. Vooral in dit nummer hoor ik dat, en dan voornamelijk in het eerste couplet en de zin ‘I catch myself in the mirror, see a pathetic little boy’. Niet normaal sterke tekst weer. Ook al wordt het ‘get you down’ veel herhaald maakt dat niet uit, elke herhaling is geladen met evenveel emotie. Echt prachtig. Muzikaal gezien vind ik het nummer leuk, maar is het ook wel eentonig zoals Aye was. De meeste nummers zijn tot nu toe gewoon rammen op een gitaar met een mooie sound. Toch is dit nummer wel anders en heeft meer lagen. Violen, een saxofoonsolo die goed past, een interessante drumpartij. 

Long Way Off begint meteen met een bijna vies krakende drum en motiefje. Baslijn is gaaf, past goed bij de rest. Misschien is dit wel het moment om te bekennen dat ik de sound en de mix van Fender’s nummers in dit album niet zo goed vind. De nummers klinken als demo’s en de instrumenten worden af en toe zo erg in elkaar gemengd dat de nummers modderig beginnen te klinken. Ook bij dit nummer is dat het geval. De drums (met name de snaredrum) hebben een gekke sound en naar mijn mening mogen alle stemmen harder gezet worden. De violen zijn dan wel weer gaaf, en het motiefje dat gespeeld wordt ook. Het nummer zelf vind ik leuk, vooral omdat er weer zoveel lagen in zitten en zelfs een beetje jazzy is met de blazers en Fender die meer adlibs zingt. Voelt een beetje willekeurig om echt jazz akkoorden te gooien op een melodie die daar niet in meegaat, maar het werkt ergens wel en het is een leuke afwisseling. De tekst is weer sterk, oprecht knap hoe Fender zoveel kan zeggen met zulke mooie woorden. De overgangen van het couplet naar het refrein voelen steeds gek aan, maar de coupletten zijn ook lang dus snap ik de keus om meteen naar het refrein te gaan.  

Spit Of You heeft een erg gaaf begin. Mooie baslijn en tokkel op de gitaar. Ook dit nummer raakt me heel erg. Ik huil snel dus het is voor mij logisch om af en toe (oké, vaak) een traantje weg te pinken, maar het is wel echt knap voor een nummer dat ik nog nooit gehoord heb. Fender is erg goed in zijn stem het emotionele laten overbrengen, en de baslijn doet ook iets geks nostalgisch met me. Het is gewoon oprecht heel mooi. Het nummer is tekstueel duidelijk, een stuk duidelijker dan de andere nummers. Af en toe worden bepaalde zinnen letterlijk uitgelegd, maar ik vind dat het bij dit nummer werkt. Soms is het fijn om zo’n on-the-nose tekst te hebben zodat je het niet kan vermijden. Fender heeft het over zijn relatie met z’n vader; hoe hij zelf op zijn vader lijkt en hoe zijn vader op een gegeven moment zal overlijden. Hoe lastig het is om een ouder te hebben waar je niet echt op een dieper niveau mee kan praten. Mooi muzikaal outro, de saxofoon steelt de show weer. Het voelt alsof elk nummer op dit album live gespeeld wordt. Met in dit nummer bijvoorbeeld de subtiele ‘Come on, hey!’ van Fender, alsof hij op het podium staat en zijn band aanmoedigt.  

Last To Make It Home heeft een mooie, nostalgische pianopartij die je meesleept in het verhaal dat Fender vertelt. Het voelt als een soort deprimerend kerstnummer. Het is misschien een rare vergelijking, maar de slepende piano, strum van de gitaar en belletjes die meegaan met de melodie vanaf het tweede couplet doen me denken aan kerst. Mooie stem heeft Fender, de lagere en minder schreeuwende noten klinken goed. Leuk dat zijn Britse accent door alle nummers heen komt. De gitaar die noten over de andere instrumenten heen ‘jankt’ aan het eind past mooi, het raakt en houdt je aandacht erbij. De tekst is ook weer prachtig. Ik gok dat het gaat over hoe Fender een soort heilige ‘virgin Mary’ in zijn hoofd heeft en haar uiteindelijk toch begint te personificeren en te behandelen zoals mensen dat af en toe doen naar elkaar. Hopen op hun aandacht en klaar zijn als ze zich beginnen te vervelen in de relatie. 

The Leveller begint met een toffe drumpartij. Als Fender begint te zingen, voelt het alsof sommige noten een beetje onzuiver zijn, en alsof de melodie niet werkt met het begin van het nummer. Hij herpakt het later wel weer. Het refrein vind ik gaaf, het doet me erg denken aan Nothing But Thieves (UK), zowel Fender’s stem als de sfeer van de muziek. Het nummer trekt lekker door. Het heeft het tegengestelde van Aye, waarbij het voelde alsof het nummer nog heftiger zou gaan worden. Dit nummer heeft een veel heftiger en beter opgebouwd eind, vooral dat laatste refrein met de violen, weer die jankende noten op de gitaar en de bas. Aan het eind wil je zelf mee gaan dansen met de snare drum, of in ieder geval agressief mee knikken. Pakkende tekst weer, je krijgt een stukje van Fender mee. Vooral de zin ‘and the fear is the closest thing of fun that I had’ raakt, samen met de herhaling van ‘don’t fall in’. In het begin leek dit nummer me niks, en aan het eind heeft het me toch helemaal verkocht. 

Mantra is weer een compleet andere sfeer vergeleken met The Leveller. Leuk dat Fender zoveel tempo’s uitprobeert, en het toch allemaal goed samenhangt in het album. Ook hier vind ik de melodie minder. Het voelt een beetje willekeurig aan, Fender zingt sommige noten niet altijd even zuiver. Ik ben wel blij dat er meer afwisseling in de melodie zit in vergelijking met Seventeen Going Under’s eentonige melodieën. Prachtige tekst weer. Mijn god, wat kan die Fender goed schrijven. Het is eigenlijk gewoon een gedicht, ik ben zo onder de indruk van Fender’s manier van emoties op papier zetten. Het is herkenbaar en toch zo eigen. De muziek is ook heel mooi. De gitaren klinken uitnodigend en de introductie van blazers is weer een goed idee. Komt goed uit, want de tweede helft van het nummer is zonder zang. Ik vind het een interessante en ook ergens toffe keus, en toch voelt dit nummer wel erg sloom aan nadat de zang voorbij is. Er gebeuren interessante dingen in de blazers en gitaar, maar het zijn geen solo’s die in mijn top 10 staan. 

Paradigms is ook weer een nummer met een niet normaal goede tekst. Ik krijg kippenvel als ik deze tekst alleen al lees. De instrumentatie past ook weer goed. Zowel muzikaal als tekstueel gezien voelt het verhaal als een soort schouderophaal: ‘It happens all the time’. ‘Every headline they betray you and the little guy, but what would you expect from oligarchs and peadophiles’ ohhhh man. Ik kan niet eens beschrijven wat een gave tekst dit nummer heeft, ik zou het helemaal in dit artikel willen plakken. Fender heeft zo’n gigantisch talent en ook moed om dit soort dingen bespreekbaar te maken op zo’n intense manier. Ik kan de ‘No one should feel like this’ van de bridge nu al horen in een groot stadium, waarbij alle fans met tranen in hun ogen meeblèren. Prachtig dat de instrumenten zo goed meegaan met de tekst en de emotie ondersteunen in plaats van tegengaan. Vooral de baslijn doet dat heel goed. Dat kleine eind met alleen gitaar en twee stemmen is natuurlijk hoe het nummer en de tekst ‘echt’ aanvoelen, en wat voelt het goed om dat ook even mee te krijgen. Wat een goed nummer. 

The Dying Light is het laatste nummer van het officiële Seventeen Going Under album, maar ik zal ook nog zeker de extra deluxe nummers luisteren. Dit nummer voelt inderdaad echt aan als een ‘last hoorah’ van Fender. Een terugblik op hoe het was en wat extra informatie over de nummers die je al gehoord hebt. De piano klinkt misschien een beetje te veel als ABBA’s The Winner Takes It All, maar ik snap dat ook wel. Zo’n laatste knaller heeft een zegevierende pianopartij nodig. Toch is de tekst totaal niet zegevierend, wat nu ook wel typisch Fender voelt. Fender is wel positiever in deze tekst: hij wil niet opgeven. De blazers en violen knallen er ook nog even doorheen en het eind wordt duidelijk aangegeven met een rubato wier laatste noot letterlijk en figuurlijk positief is.  

Favoriete nummers: Seventeen Going Under, Get You Down, Spit Of You, Paradigms