Youthlab

Jens

30 okt 2024

Op donderdag 10 oktober mocht ik in het stadhuis van 's-Hertogenbosch aanwezig zijn bij een netwerkborrel van Youthlab. Youthlab is de naam voor een stadsnetwerk van organisaties en individuen dat zich bezighoudt met de mentale gezondheid van jongeren in 's-Hertogenbosch. De manier waarop ik daar terecht was gekomen geeft een beeld van hoe zij o.a. te werk gaan en zal ik wat verder toelichten. Het begon op zaterdag 1 juni : Støring festival bij het Willem Twee poppodium in 's-Hertogenbosch. Een gratis festival gethematiseerd rondom mentale gezondheid waar kunstenaars, sprekers en bekende artiesten zoals Fresku, Pjotr en Meis te bewonderen waren. Het festival sprak me aan omdat ik op zoek was naar inspiratie over omgaan met je mentale gezondheid. Iets wat mij zowel persoonlijk als ‘professioneel’ bezighoudt, als net afgestudeerde Social Worker. Tijdens het festival kwam ik in contact kwam met twee dames die, met een stand vanuit het voor mij toen nog onbekende Youthlab, in gesprek gingen met mensen over wat mentale gezondheid nou eigenlijk betekent. Tijdens het gesprek met hen en twee van mijn aanwezige vrienden merkte ik hoe interessant ik het vond om onze ervaringen met elkaar te delen. Het smaakte voor mij naar meer, en ik was dan ook gelijk enthousiast toen ik een flyer meekreeg waarmee ik me kon aanmelden voor een zogeheten ‘Wijze raad’ : een groep jongeren die met elkaar een klankbord vormen waar de gemeente haar beleid op af kan stemmen.

Een tijdje na mijn aanmelding voor die ‘Wijze raad’ kreeg ik een uitnodiging voor een kennismaking met een aantal geïnteresseerden voor dit project. We ontmoetten elkaar op een zonnige terrasje bij de Verkadefabriek. Het doel van de bijeenkomst was om te brainstormen over hoe de ‘wijze raad’ vorm kan worden gegeven. Waar we ons in eerste instantie op richtten was : hoe betrekken we meer jongeren zelf (16-23) bij deze raad? Want de groep bestond toen voornamelijk uit professionals die werken met jongeren. Vanuit die vraag is gekozen voor een iets minder serieuze naam : ‘De (on)wijze raad’, en een concept : het vormen van een onderzoeksteam dat binnen bestaande jongerennetwerken in 's-Hertogenbosch informatie verzameld over mentale gezondheid. Deze informatie kan uitgewisseld worden tussen jongeren en het stadsnetwerk van Youthlab. Via mensen die een sleutelrol hebben binnen deze netwerken willen we op een fijne manier contact te leggen met de jongeren. Momenteel zit het project in de fase van het idee voorleggen aan die sleutelfiguren, zodat zij mee kunnen denken en werven voor het onderzoeksteam.

In de tussentijd vond de eerder genoemde netwerksessie plaats. Tijdens het event, op de dag van de mentale gezondheid, kwamen professionals van verschillende organisaties binnen het stadsnetwerk (zie afb.) en een aantal jongeren bij elkaar om te ontmoeten, inspireren en elkaar te versterken. Het thema van de bijeenkomst was : De jongeren centraal. Zeer toepasselijk was daarom dat de opening werd gehouden door Frederieke Vriends, de directrice van Mind Us. Dat is een landelijke organisatie die jongeren de leiding geeft in initiatieven rondom mentale gezondheid. De jongeren werken daarbij samen met wetenschappers en beleidsmakers op de gebieden wijk & vrije tijd, werk & opleiding en online (voor meer info zie https://mindus.nl/). Aangezien ik zelf 26 ben was ik nieuwsgierig naar waar eigenlijk de grens van ‘jongere’ eigenlijk ligt en leek het me een mooi moment om dat te vragen. Het antwoord dat ik kreeg van Frederieke was dat de grens wetenschappelijk niet exact te trekken is maar ergens rond de 30 jaar ligt. Iemand uit het publiek gaf een aanvulling vanuit eigen ervaring als 24 jarige, en vertelde dat hij zich steeds mindere ‘jongere’ begint te voelen omdat hij nu een tijdje vast aan het werk is.

Na de interessante introductie was het tijd voor twee rondes workshops waarbij je kon kiezen uit verschillende vormen zoals ervaringsverhalen, lezingen, lessen etc. Jongerenwerker Saskia (van Powerup073) die ook betrokken is bij het opzetten van de (on)wijze raad, heeft mij een tijdje voor de netwerksessie gevraagd of ik samen met haar een workshop wilde verzorgen. Het doel van de workshop was om een gesprek op gang te brengen tussen professionals over thema’s die spelen onder jongeren in hun praktijk, en over extra stappen die gezet kunnen worden ter verbetering van hun mentale gezondheid. In de eerste ronde gaven wij die workshop. De thema’s die naar voren kwamen tijdens de gesprekken waren o.a. eenzaamheid, prestatiedruk, angst en moeite om hulp te vragen/vinden. Dit zijn thema’s die vaker naar voor komen in onderzoeken en waar ook al veel organisaties en initiatieven zich op richten. De extra stappen die volgens de deelnemers dan ook gezet zouden kunnen worden lagen vooral in het toegankelijker maken van de bestaande hulp. Ze gaven aan dat het voor hen en de jongeren vaak moeilijk te overzien is waar je terecht kan voor welke hulp en dat er steeds nieuwe dingen bijkomen zonder centrale toegang. Daarnaast gaan er vaak ingewikkelde procedures aan vooraf waarbij de jongere steeds weer opnieuw zijn verhaal moet doen aan verschillende mensen. We nemen deze informatie mee bij het opzetten van de (on)wijze raad en willen ons daarom ook juist richten op het verbinden van bestaande netwerken i.p.v. het opzetten van iets compleet nieuws.

Later tijdens de sessie viel mijn oog op een boekje dat op tafel lag : ‘Syllabus docenten mentale gezondheid jongeren’ van Youthlab. In dat boekje stond kort en beknopt beschreven wat je als docent kan doen bij verschillende signalen van leerlingen. Naast dat boekje zag ik ook een aantal posters die gewenst/ongewenst gedrag in bepaalde situaties inzichtelijk maakten. Het ontwikkelen van dat soort dingen zie ik mijzelf als toekomstig professioneel wel doen, en via De stadsreporters kan ik mijn schrijfvaardigheden daar mooi voor op peil krijgen.

Ter afsluiting vond er een ronde tafelgesprek plaats tussen de wethouder van het jeugdbeleid Rick, psycholoog Danique, jongerenpreventiewerker Robin en ISK (internationale schakelklas)teamleider Carine. Het werd daarin duidelijk dat er naast reguliere zorg ook een andere aanpak nodig is voor de mentale problemen van jongeren. Volgens Robin ligt er heel veel waarde verscholen in culturele activiteiten zoals kunstvormen of evenementen waarmee ze zich uit kunnen drukken. Carine gaf aan dat er bij haar op school onderzocht wordt hoe je kan communiceren over mentale gezondheid met anderstaligen. Vanuit het publiek werd aan de wethouder voorgelegd dat er in zorg en onderwijs nog te vaak wordt gemeten in termen van cijfers en budget i.p.v. bijvoorbeeld mate van (mentaal) welzijn. Op de vraag of daar iets aan veranderd kan worden was zijn antwoord dat hij daar zeker iets voor voelt en ook mee bezig is. Hij vertelde daar wel bij dat helaas nog lang niet iedereen in politiek en maatschappij die kant in beweegt.

Al met al vond ik het een inspirerende sessie en ben ik dankbaar voor de ruimte die er wordt geboden aan jongeren om mee te bepalen wat zij nodig hebben. Ook mijn gevoel van welzijn gaat erop vooruit door de ervaringen die ik opdoe en heb gedaan bij Youthlab. De laagdrempelige manier van mee kunnen doen geeft mij het gevoel dat dingen mogen i.p.v. moeten en dat bied een fijne basis om vanaf te groeien