De zaak Shell

Op zondag 22 september 2024 ben ik met de Young Creatives naar de voorstelling ‘De zaak Shell’ van Anoek Nuyens en Rebekka de Wit gegaan in de Theater aan de Parade.  

‘Shell? Die ene corrupte oliemaatschappij? Wat kan dat mij boeien?’ Zouden mogelijk de gedachten zijn die bij je opkomen, maar als je even verder leest kom je er al snel achter dat het lezen van dit artikel geen tijdsverspilling is 😉 Als je, net als mij, klimaatverandering een belangrijk onderwerp vindt, lees dan ook vooral verder! 

Eerst even wat voorkennis: 

Voor de mensen wie mijn andere artikelen (nog) niet hebben gelezen en niet weten wie de Young Creatives zijn, hier een beschrijving van de Young Creatives:   

De Young Creatives is een jongerenorganisatie in 's-Hertogenbosch die cultuur gratis beschikbaar maakt voor jongeren van 16 tot 21 jaar. Ze organiseren maandelijks één of twee unieke evenementen, zoals backstage tours bij theaters en festivals. Hun doel is om cultuur voor iedereen toegankelijk te maken. De organisatie telt inmiddels al veertig leden! Je kunt je trouwens nog zeker aanmelden 😉  

De makers: Anoek Nuyens en Rebekka de Wit 

• Anoek Nuyens is schrijver en theatermaker. “Hoe kan het theater bijdragen aan een betere wereld?” Is de onderliggende vraag voor haar voorstellingen. Alles kan gezegd en gedacht worden (maar nooit vrijblijvend). Haar voorstellingen uitten zich in een maatschappelijk actief theater (Frascati, z.d.) 

• Rebekka de Wit is schrijver en performer. Niet alleen is ze theatermaker, ze schrijft ook columns voor de Standaard.  

Rechtszaak tegen Shell:  

Milieudefensie wil met de Klimaatzaak, de gevaarlijke klimaatverandering waar Shell een rol in speelt (vervuiling door te veel CO2 uitstoot), stoppen. Hier zijn zij sinds 2018 mee bezig, door een rechtszaak tegen Shell te eisen. Ze willen dat Shell zich houdt aan de doelen van het klimaatakkoord van Parijs. Goed nieuws: de rechter stelde hen in het gelijk.  

Je vraagt je misschien af wat dit een unieke zaak maakt. Nou omdat het voor het eerst is in de geschiedenis dat er een beleidswijziging van een vervuilend bedrijf wordt geëist om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. De eerdere rechtszaken gingen juist om geld. Wat niet het punt is. Het punt is volgens de Milieudefensie een verandering van het beleid van Shell. Ook is het zo dat Shell een Nederlands bedrijf was, vandaar dat deze zaak hier in Nederland gevoerd kon worden. 

Natuurlijk kondigde Shell snel na de uitspraak aan in hoger beroep te gaan (verantwoordelijkheid nemen is moeilijk, hint hint: daar gaar gaat ook de voorstelling over. Wie is verantwoordelijk?) 

Voor de nieuwsgierigen onder ons, meer hierover staat op de site van milieudefensie: Alles wat je moet weten over de Klimaatzaak tegen Shell — Milieudefensie  

“De zaak Shell” film:  

“De zaak Shell” was eigenlijk al voor het eerst te zien in 2020. Doordat Shell aankondigde in hoger beroep te gaan, leidde dit tot het actualiseren van de voorstelling en ook om meer aandacht te trekken.  

In de tussentijd (2021) is er een film “De zaak Shell” uitgekomen (natuurlijk gebaseerd op de theatervoorstelling, duhh): De zaak Shell | NPO Start (Heel handig om te kijken trouwens, voordat je naar de voorstelling gaat 😉) 

Omschrijving “De zaak Shell” (2024):  

In deze voorstelling gaan belangrijke hoofdrolspelers/stemmen (Shell, de consument, de overheid, de burger en de jongere generatie (die zich zorgen maakt over de toekomst)) uitleggen waarom ze doen en wat ze doen. Iedereen schuift de verantwoordelijkheid steeds naar een andere partij. Daarmee laat deze voorstelling zien dat de klimaatcrisis een verantwoordelijkheidscrisis is.  

Nu de review: 

Wat ik ervan vond:  

Na het bekijken van deze theatervoorstelling ben ik meer bewust van het feit dat klimaatverandering niet meer iets is dat negeert kan worden.  

Wat wel jammer was om te zien, was dat er maar 10 jonge mensen in de zaal waren, terwijl dit onderwerp juist over onze toekomst gaat.  

Ook al is dit een heel serieus onderwerp, is deze voorstelling toch wat luchtiger gemaakt doordat er veel grapjes in zitten. Mijn persoonlijke favoriet is: ‘Wat ik eigenlijk alleen maar wil zeggen, is dat ik best begrijp dat u Shell de klootzak vindt, waar u aankomende Kerst heerlijk op kunt afgeven terwijl u de gebraden kip uit uw oven haalt… die u de dag ervoor speciaal bent gaan halen bij een biologische boerderij, met de auto natuurlijk, want hoe kom je anders bij die boer in Lutjebroek of Kleingastel-achter-den-dam.’ – (Overduidelijk) CEO Shell  

EN 

(Docent naar studenten toe) ‘Als individu schiet je altijd ergens tekort, en daarom hebben een samenleving nodig’. ‘Moeten we dat ook kennen voor het examen??’ -Studente 

Wat ik ook tof vond, was de muziek wat na elk monoloog kwam. De ‘spannende’ muziek zorgde in mijn mening ervoor dat je even goed alles verwerkte en tegelijkertijd ook benieuwd was wat de andere partij zou zeggen.  

Verder was het mooi om te zien hoe iedere partij hun stem uitte. Bijvoorbeeld, de CEO van Shell had een rustige stem, kalme uitstraling en redenaties gebaseerd op feiten. Terwijl de consument vooral gefrustreerd overkwam. Dus die redenaties waren meer gebaseerd op gevoel.  

Wat me opgevallen was dat iedereen inderdaad hetzelfde doet: de verantwoordelijk naar de ander schuiven.  

Wat ik het grappigste vond, was dat er een extra ‘stem’ was en dat was de aarde. Maar die had niks te zeggen.  

Wat de rest ervan vond: 

‘Ik heb één ding gemist in de voorstelling en dat is het systeem waarin natuurlijk uiteindelijk verantwoordelijk is voor de klimaatcrisis, namelijk kapitalisme.’ -Mede Young Creatives lid 

‘De CEO van Shell weet hoe zijn rol te spelen. Hij wordt niet omgekocht door de mening van anderen.’ – Ook mede Young Creatives lid.  

Wat ik ervan heb geleerd: 

Uitspraken die mij bijgebleven zijn (wat jou wellicht ook aan het denken zet):  

• ‘Door het hebben van een zondebok, hoef je niet aan je eigen verantwoordelijkheid te denken.’ 

• ‘Wij zijn allemaal in één brandend huis, maar we zijn vooral met elkaar bezig en niet met het probleem.’ 

• ‘Consumenten hebben niet dezelfde macht, niet dezelfde verantwoordelijkheid en ook niet dezelfde ingangen en contacten om verschil te maken. Shell heeft dat allemaal wel en kan dus echt verschil maken.’ 

• ‘Voordat we het weten zijn wij vijftien jaar verder, zeggen we dat er iets gedaan moet worden, maar niemand weet hoe ze actie moeten ondernemen.’ 

Poeh poeh, dat was veel zeg (als ik het zelf mag zeggen), maar ik ben nog niet klaar dus lees maar lekker verder :P 

Op het einde maakte de presentator een mooie afsluiting. Hierbij een ‘klein’ stukje: 

Straks gaat hier het licht uit en gaan jullie applaudisseren, mogen jullie boek kopen en vragen jullie aan ons wat wij moeten doen. De toekomst is weggelegd voor diegene die zijn rol het beste speelt, zijn kostuum het beste draagt en zijn tekst het beste kent. Het gaat erom welke rol je speelt en hebt en welke niet. Je moet letten op je woorden, want dat zou gedachten kunnen vormen voor anderen. En die gedachten worden daden en die daden worden gewoontes en die gewoontes worden waarden en die waarden zullen onze lotsbestemming worden. 

Ik ben zelf na het kijken van deze voorstelling meer bewust, maar ik voel me nog steeds machteloos. Ik bestel bijvoorbeeld soms nog steeds van SHEIN, wat totaal niet goed is voor het milieu. Maar hè. Ga ik daar iets aan doen? Ik denk het niet. Ik hoop dat anderen juist de verantwoordelijkheid nemen om actie te ondernemen, namelijk mindful te gaan shoppen. Nu heb ik precies het punt van deze voorstelling bewezen: we schuiven de verantwoordelijkheid naar iemand anders.  

Maar ik heb mijn rol als GenZ’r kunnen vervullen. Om van een gezellig momentje met de Young Creatives ook een leermomentje te maken. Daarnaast heb ik de actie ondernomen om dit artikel te schrijven. Welke actie ga jij ondernemen na het lezen van dit artikel? 

Deze theatervoorstelling “De zaak Shell” is nog tot 28 oktober 2024 te zien. Hopelijk ga je naar deze voorstelling na het lezen van mijn verslag. Wie weet kan jij met deze informatie jouw rol vinden en wellicht een verandering maken.