Crash Course Feminism – Wilhelmina Drucker
Nederlands feminisme
In tijden met ‘tradwives’ op TikTok, abortus ‘bans’ in Amerika en Andrew Tate-fans op Telegram, schroom ik niet luidkeels de aandacht te blijven trekken naar het belang van het feminisme, weliswaar voor iedereen ongeacht seks en gender.
Alleen mede dankzij misinformatie en instabiele mannen met macht, verkeert de geschiedenis van de vrouw zich weer eens in barre tijden. Des te meer rede mij te focussen op het verspreiden van verhalen over inspirerende, grensverleggende en onontwijkbare vrouwen.
Op dat we niet mogen vergeten wie ons voorgingen en de eerste stenen legden aan het pad dat door ons moet worden afgelegd, bijgespijkerd en, in goede moed, afgemaakt. In de hoop dat de volgende generatie het met rust en vertrouwen zal mogen bewandelen.
Wilhemina Drucker en De Dolle Mina’s
Mama van de Mina’s
Ongeveer een hele maand geleden, zaterdag 8 maart ook wel bekend als International Vrouwendag, besloot ik samen met mijn huisgenoot de Feminist March bij te wonen. Het voelde, dankzij onze eerder plaatsgevonden emotionele gesprekken over verschillende feministische onderwerpen, nagenoeg onacceptabel om niet te gaan. Ik kan niet goed om gaan met grote groepen mensen, maar door de hoeveelheden vrouwen en feministen voelde de mensenmassa niet opsluitend, maar juist veilig. Pas toen we na tien minuten lopen het gefluit en geschreeuw van anti-abortus verkondigers tegen het lijf liepen, minachtend geborgen door een rij intimiderende agenten, kroop een gevoel van dreiging bij mij naar binnen. Hoe durven ze wel niet, mij te vertellen wat ik wel en niet met mijn eigen lichaam mag doen. Met prikkende ogen schreeuwde ik de wel bekende leus ‘My body, my choice’ uit het verste puntje van mijn tenen mee. Iedereen om mij heen deed dit ook en trots keek ik mijn tegenstanders in hun ogen aan. Mijn blik bleef hangen bij de ontblote buik van een mede-feminist. Op haar onmiskenbare zwangere buik stonden de woorden in dikke zwarte stift geschreven: Baas in eigen buik. Dit beeld kende ik. Een plaatje kwam in me op, het moet rond de jaren 60 zijn geweest, van drie vrouwen op een rij. Allemaal een ontblote buik met deze, identieke formulering van woorden. Het waren De Dolle Mina’s.
Ik had ze al gezien die dag, de nieuwe generatie Dolle Mina’s. Door de tegenwoordige dreigingen voelde ze zich namelijk genoodzaakt terug te komen. Deze groep feministische vrouwen begon hun strijd in 1969 door met ludieke acties aandacht te trekken voor hun eisen: kansengelijkheid tussen man en vrouw, het doorbreken van traditionele rolverdeling en het legaliseren van abortus (dollemina.org). De eerste actie van deze onontwijkbare vrouwen, was het verbranden van een korset bij het standbeeld van Wilhelmina Drucker. Vandaar ook hun naam, trots vernoemd naar Wilhelmina.
Wie was deze vrouw? Dolle Mina zelf noemt haar een icoon van de Eerste Feministische Golf, dat plaatst vond tussen 1870 en 1920. Het kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis Atria legt uit hoe zij zich positioneerde als een van de eerste Nederlandse feministen. Drucker hield zich bezig met het bekritiseren van verschillende misstanden in de maatschappij. In 1889 werd ze bekend als een van de oprichters van de Vrije Vrouwen Vereeniging (VVV), met als doel juridische, economische en politieke gelijkstelling. Daarnaast schreef Drucker onder andere in 1915 Waarom kiezen de vrouwen niet mee? waarin ze pleitte voor het kiesrecht van de vrouwen en in 1918 De verbetering van het recht der vrouw, wat voor zichzelf spreekt. In het blad Evolutie, dat ze zelf had opgericht, schreef ze openhartig over onderwerpen als seksualiteit, godsdienst en het huwelijk. Ze sprak zich luid uit tegen de ondergeschiktheid van de gehuwde vrouw en de volgende veroordeling tot moederschap. Drucker vond dat het huwelijk een verbintenis tussen gelijken moest zijn, in plaats van een machtsoverdracht. Een belangrijk aspect van haar argument bevatte de eis naar economische zelfstandigheid van de vrouw. Toegang tot de arbeidsmarkt zou ervoor zorgen dat zowel vrouw als man op dezelfde positie in de samenleving komt te staan. Voor het nieuwe, vrije huwelijk was beschikbaarheid tot voorbehoedsmiddelen ook van groot belang.
Gezien dat Wilhelmina Drucker in 1925 te Amsterdam is overleden, maar haar standpunten tot op de dag van vandaag van actueel belang zijn, is op zijn zachts gezegd zorgwekkend. Ongeveer één op de 10 vrouwen heeft namelijk te weinig geld om zorgeloos anticonceptie te kunnen betalen. Abortuswetten worden op verschillende plekken aangescherpt, in kwestie getrokken of zelfs helemaal afgeschaft. De recente stijging in populariteit van tradwives (traditional housewives) op platformen zoals Tiktok, die economische afhankelijkheid, huismoederschap, en andere traditionele genderrollen promoten, staan recht tegenover de strijd waarvan Drucker waarschijnlijk hoopte dat we die al gestreden hadden. Maar niets is minder waar. Het zwaard van Damocles is weer boven de positie van de vrouw komen te hangen. Daarom zijn de Dolle Mina’s, helaas nog steeds, van onschatbare waarde.
Wil je meer weten over De Dolle Mina’s en/of Wilhelmina Drucker, neem dan een kijkje op deze websites: https://dollemina.org/ en https://atria.nl/nieuws-publicaties/feminisme/feminisme-19e-eeuw/wilhelmina-drucker-biografie/
Volgende maand ben ik er weer met een andere inspirerende, grensverleggende en onontwijkbare feminist.
Bronnen:
atria.nl/nieuws-publicaties/feminisme/feminisme-19e-eeuw/wilhelmina-drucker-biografie/
